Sáng nay ngày 22/1/2025 Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội tổ chức Chương trình trình diễn tái hiện nghi lễ “Tống cựu nghinh tân” nhằm tái hiện các nghi thức, phong tục dân gian và cung đình độc đáo. Đây là những hoạt động góp phần gìn giữ phong tục tập quán tốt đẹp của cha ông, khơi nguồn tinh hoa văn hóa dân tộc và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Những nghi lễ truyền thống đã được tái hiện trong buổi sáng ngày hôm nay:

1. Lễ dâng hương tại Điện Kính Thiên

Các đồng chí Lãnh đạo UBND Thành phố Hà Nội,  Bộ Ngoại giao, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Văn phòng UNESCO tại Hà Nội; Các nhà khoa học, Cục Di sản văn hóa, Lãnh đạo sở ngành và Lãnh đạo Trung tâm lên làm lễ dâng hương tại Điện Kính Thiên để tưởng nhớ đến 52 vị Tiên đế.

2. Lễ Tiến lịch

Tiến lịch không chỉ là một nghi lễ thiêng liêng đóng vai trò tối quan trọng trong đời sống cung đình và dân gian xưa mà “lịch” đã trở thành một vật đặc biệt gắn liền với đời sống của con người trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Vì thế, nghi lễ này như là một sợi dây kết nối giữa con người đương đại với nền văn hóa của quá khứ. Chính sự khác biệt này mà năm Ất Tỵ 2025 Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội phối hợp các đơn vị thực hiện nghi lễ Tiến Lịch dưới hình thức sân khấu hóa với các nghi thức cung đình thuở xưa.

 

3. Lễ thả cá chép tiễn ông Công ông Táo về trời

Nghi lễ thả cá chép vào ngày ông Công ông Táo là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, thể hiện lòng thành kính với các Táo quân. Vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, các gia đình thực hiện nghi lễ cúng tiễn ông Công, ông Táo về trời, cầu mong sự bình an, thịnh vượng cho quốc gia và gia đình vào năm mới. Trong văn hóa dân gian Việt Nam, cá chép gắn liền với một truyền thuyết nổi tiếng về việc hóa rồng. Cá chép trở thành biểu tượng cho sự kiên trì, bền bỉ, may mắn với ý chí, sức mạnh và sự thành công. Sau một thời gian tìm hiểu, sưu tầm và nghiên cứu kỹ lưỡng, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội đã phỏng dựng thành công nghi lễ này, trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo của đất Hà thành trong những dịp xuân về đón chào năm mới.

4. Lễ dựng cây nêu

Cây nêu ngày Tết là một phong tục truyền thống của người Việt Nam, thường được dựng vào dịp Tết Nguyên Đán. Đây là một cây tre cao, thẳng, được tỉa hết cành lá, chỉ để lại một ít lá trên ngọn. Trên ngọn cây thường treo các vật phẩm mang ý nghĩa tâm linh như lá bùa, cờ ngũ sắc, chuông gió, … tùy theo phong tục của từng địa phương. Việc dựng cây nêu mang ý nghĩa xua đuổi tà ma, bảo vệ gia đình khỏi những điều xấu xa và cầu mong một năm mới bình an, may mắn. Cây nêu được dựng vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, sau lễ tiễn ông Táo về trời, và hạ xuống vào ngày mùng 7 tháng Giêng, kết thúc kỳ nghỉ Tết. Phong tục dựng cây nêu không chỉ phổ biến trong cộng đồng người Kinh và trong dân gian mà còn được duy trì trong kinh thành Thăng long cũng như xuất hiện ở nhiều dân tộc thiểu số khác tại Việt Nam Đây là một phong tục với những biến thể và ý nghĩa riêng biệt, thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa dân tộc. Nhiều năm nay vào ngày 23/Chạp tại Trung tâm bảo tồn Di sản Thăng Long Hà Nội đã tái hiện phong tục Dựng nêu và Hạ nêu nhằm lưu giữ một trong những nét văn hóa truyền thống của Dân tộc Việt Nam.

5. Lễ đổi gác

Việc Canh gác và bảo vệ cung thành được các triều đại phong kiến tổ chức vô cùng nghiêm ngặt, Đổi gác là một nghi thức quan trọng diễn ra hàng ngày trong cấm thành Thăng Long và triều Đại nhà Lê cũng không ngoại lệ. Ra vào cung phải có sắc chỉ của Vua mới được ra vào cửa cấm. Nếu có lệnh truyền triệu viên quan nào, ban ngày thì dùng bài ngà, cờ lệnh, ban đêm dùng hổ phù, cờ lệnh, lúc ấy quân hộ vệ mới được mở cửa thành. Để đảm bảo nhiệm vụ canh giữ, luật quy định binh lính phải đến đúng giờ, đúng quân số và chuẩn bị đầy đủ các công cụ hỗ trợ.

Tết thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp trong năm cũ và kết thúc vào ngày mùng 7 tháng Giêng của năm mới. Tất cả mọi người đều mong cầu, chào đón một năm mới sẽ đến với những điều tốt đẹp, may mắn, bình an và thịnh vượng.